nieuws
Re/set: financiële solidariteit

SOS Relief is misschien wel het meest radicale initiatief van State Of The Arts (SOTA). Via SOS RELIEF kan iemand die geld kan missen een bedrag overschrijven (50, 100, 200 of 400 euro) naar iemand uit de kunstensector die het op dat moment nodig heeft. SOS RELIEF verbindt gevers en vragers. Aanvragers motiveren hun nood en zonder veel vragen ontvangen ze een bedrag. Het is een tool voor onvoorwaardelijke financiële solidariteit, van persoon tot persoon. Sinds mei 2020 werd via deze tool al meer dan 190.000 euro uitgewisseld tussen wie een beetje geld over heeft en wie te kort komt. Ook Globa Aroma steunt kunstenaars met Un Urgent Embrace, en maakt gebruik van het peer-to-peer solidariteitsinstrument SOS Relief.

Beeldende kunsten

SOFAM zette in 2020 een éénmalig noodfonds op van 50.000 euro voor visuele kunstenaars- leden die in financiële moeilijkheden geraakten ten gevolge van de corona-crisis: SOFAM SOLIDAIRe. De aanvragen gebeurden op basis van een verklaring op eer, en er werden 170 aanvragen toegekend. SOFAM richt in samenwerking met de Koning Boudewijnstichting ook het POMONA Fonds voor de Kunsten waarmee iedereen – bedrijven, (culturele) organisaties, individuën – de visuele kunsten in België kunnen steunen vanaf 40 euro, fiscaal aftrekbaar. Het fonds werd opgericht in 2021 en heeft een lange termijn perspectief in het ondersteunen van kunstenaars en creatieve processen via projectbeurzen en een solidariteitsfonds. POMONA Fonds voor de Kunsten zal werken met onafhankelijke jury’s van experten. (meer info via projects@sofam.be)

Muziek

SABAM maakte een vervroegde opname uit het sociaal fonds mogelijk. Als auteur van Sabam bouw je in de loop van een carrière een spaarpotje op. Normaal gezien kan dit bedrag pas op de 60ste verjaardag opgenomen worden, maar tijdens de coronacrisis konden reserves vervroegd opgenomen worden. In totaal kregen bijna 9000 auteurs en componisten zo toegang tot meer dan 18 miljoen euro. Bijna 1300 leden maakten er gebruik van en kregen 3,8 miljoen euro vervroegd uitbetaald. Maar de crisis is nog niet achter de rug en de maatregel is verlengd tot eind 2021. 

Ook Playright heeft een noodfonds opgericht voor uitvoerende kunstenaars. Dit fonds werd maand na maand verlengd. In navolging van de aanhoudende maatregelen wordt het fonds verlengd tot de middelen zijn uitgeput. Aangesloten artiesten maken kans op een gedeeltelijke vergoeding voor hun inkomensverlies, op basis van een aantal voorwaarden. 

Het solidariteitsfonds van verschillende spelers uit de Belgische live-industrie (concertzalen, festivalorganisatoren, management- en boekingskantoren) loopt onder de noemer #UnitedForLiveMusic!. Tal van solidariteitsacties werden georganiseerd om met ingezameld geld het Belgische livecircuit te steunen. Het Fund Belgian Music is een initiatief van GALM, FACIR, SABAM en PlayRight. De eerste projectoproep deelde ongeveer 3.5 miljoen uit aan bijna 600 initiatieven. In 2021 wordt een tweede projectoproep gepland.

AMUZ richtte een steunfonds op waarmee artiesten digitale concerten konden produceren op hun presentatieplek. Er werden tot nu toe zes concerten opgenomen. Tot 30 juni 2021 blijft het nog steeds mogelijk om een gift te storten aan het Steunfonds voor Belgische artiesten. 

Podiumkunsten

Ook voor acteurs en actrices is er mogelijkheid tot het aanvragen van steun via het fonds Norma Joossens. Met dit fonds werden acteurs en actrices (voor de coronacrisis) geholpen wanneer ze op pensioen-gerechtigde leeftijd over onvoldoende financiële middelen beschikken. Tijdens de crisis kan iedere acteur of actrice steun aanvragen via het fonds. Toeleiding naar het fonds wordt gefaciliteerd door de vzw Acteurspenning. Deze vereniging is een doorstart van de vroegere Artiestenpenning, die kon bijspringen voor acteurs in nood.

Het Sociaal Fonds voor Podiumkunsten zette een samenwerking op met MyTrustO om artiesten werkzaam in PC 304 met schulden in een weerbaardere positie te zetten tegenover schuldeisers. 

Koning Boudenwijnstichting

Heel wat van deze fondsen zouden niet kunnen opereren zonder de steun van de Koning Boudewijnstichting.

Sommige initiatieven werden opgezet om op korte termijn tegemoet te komen aan noden die veroorzaakte werden door de crisis, terwijl de crisis anderzijds plannen voor steunfondsen met een langetermijnperspectief in een stroomversnelling heeft gebracht. De coronacrisis heeft de kwetsbaarheid van kunstenaars en kunstwerkers pijnlijk duidelijk gemaakt, en heeft het debat over de ongelijke verdeling van de middelen in de kunstensector en de nood aan herverdelen op gang gebracht. 

Bron: Kunstenpunt